Met Roelof Bonder door de tijd in de Huiskamer
Woensdag 1 maart reisden we met Roelof Bonder door de tijd, toen hij in de Huiskamer vertelde over zijn boerenbedrijf in Gasteren. De opkomst was geweldig, we waren met meer dan 30 personen.
We hoorden hoe de boerderijen de Koningskuil en de Volharding een belangrijke rol hebben gespeeld in het leven van de familie Bonder. Het waren twee “ontginningsboerderijen”.
Roelofs’ ouders huurden de Koningskuil en daar werden Roelof en zijn twee broers Pieter en Griettinus geboren. De Volharding was aanvanklijk een veldschuur, maar in 1924 werd daar een woning met stallen gebouwd. Het was woeste grond met heide- en stuifvelden en leemdobben. De boeren uit het dorp haalden de leem hier weg voor het maken van een vloer op de deel.
Het was een gemengd boerenbedrijf en alles ging nog op mensen-, paarden- of hondenkracht en we zagen daar prachtige foto’s van.
Roelof las een brief voor van de knecht Gezinus, die het heel goed had bij de Bonders en die de voorkamer met klerenkast, waar hij sliep, een weelde vond.
In 1946 verhuisde de familie Bonder naar de Volharding. Deze boerderij was na een brand weer opgebouwd. Er was toen nog geen waterleiding of electriciteit. Een petroleumlamp was de verlichting. In 1950 werd er stroom aangelegd.
In 1958 deed de melkmachine zijn intrede, zo konden er 32 koeien gemolken worden. Wat een verandering! De melk ging naar de melkfabriek in Anloo.
Op een boerderij wordt de oudste zoon meestal boer, maar bij de Bonders ging broer Griettinus werken op de boerderij. Roelof werd bedrijfsverzorger en aardappelselecteur. Samen met Roelfie verhuisde hij naar Noord-Holland. Ze hadden het daar prima naar hun zin en hun zoons zijn daar geboren. Nadat Griettinus verongelukt was, kwamen Roelof en Roefie terug om te helpen op de boerderij. Eerst woonden zij aan het Westeinde, maar in 1976 – er was inmiddels een maatschap opgericht – verhuisden zij naar de Volharding.
Er waren in die tijd veel veranderingen op agrarisch gebied. Er kwamen ligboxstallen en het aantal boerderijen nam steeds meer af. Roelfie, Roelof en hun zonen Roelof en Martin hebben de boerderij samen gerund. Het bedrijf was heel succesvol en hun melk was eersteklas. Ter gelegenheid van 10 jaar achtereen de beste melk ontving Roelof een ereprijs: een bord van Makkumer aardewerk.
In 2000 zijn Roelof en Roelfie in goed overleg met hun zoons gestopt met de boerderij en in het dorp gaan wonen.
We hoorden verhalen over de school, de schoolreisjes die meester Molema organiseerde, over de Boermarke, het noaborschap in Gasteren, de verenigingen en de dorpsfeesten.
Het was een hele gezellige, boeiende ochtend en iedereen was erg enthousiast over het verhaal van Roelof.
De volgende Huiskamerbijeenkomst is op 15 maart in De Gasterije van 10.00 tot 12.00 uur. Dan krijgen we schilderles van Maria.
