Berend Klaas Bosma

In de week van 15 april 2020 is het 75 jaar geleden dat heel Drenthe werd bevrijd van de Duitse bezetter. Om dat te vieren konden we afgelopen maandag onze vlag uitsteken. Op 4 mei herdenken we de gevallenen en op 5 mei vieren we de bevrijding van heel Nederland.
Tijdens de Dodenherdenking in het Evertsbos op 4 mei 2017 heeft onze dorpsgenoot Flip Moerker een verhaal voorgelezen over een gesneuvelde verzetsman uit Nieuwolda, de geboorteplaats van Flip. Het verzetsverleden van deze man, Berend Klaas Bosma, was voor Flip aanleiding om daar nader onderzoek naar te doen. Hierbij het verhaal.

Bosma is een gelovig man , gereformeerd en vaderlandslievend. Hij moet niks van de Duitsers hebben. Voor hem zijn het vijandelijke overheersers. Als de oorlog uitbreekt sluit hij zich vanzelfsprekend aan bij het verzet. Zijn taak is het verzorgen van onderduikadressen voor gestrande Engelse piloten en gezochte verzetsstrijders. Bosma spreekt daar thuis met geen woord over. Niemand weet van zijn activiteiten. Noch zijn vrouw, noch zijn kinderen, hoewel…
De oudste zoon Bindert vertelde ooit, dat hij voor zijn vader een pakje bij iemand moest bezorgen, die midden in het veld aan een kleilaan woonde. Je hoeft het pakje alleen maar af te geven en niets te zeggen. De inhoud is altijd een raadsel gebleven. Vaak is Berend Klaas weg. Dan duikt hij onder en slaapt elders. Niet één nacht maar soms wel weken achtereen. In de nacht van 24 maart 1945 slaapt Berend Klaas voor het eerst sinds weken weer thuis op de boerderij aan de Kerkelaan. Vroeg in de ochtend hoort het gezin opeens die weerzinwekkende kreet, die door merg en been gaat: ‘Aufmachen!’. Duitse en Nederlandse bevelen door elkaar heen.

Bonken op de deur. NSB-ers, Duitse en Nederlandse politie omsingelen de boerderij en drijven moeder en vier kinderen in pyjama naar de keuken. Bosma vlucht naar de paardenstal en kruipt weg onder een hoop koren. Met hun wapens slaan de indringers moeder en de kinderen. ‘Wo ist der Bosma?’. Niemand weet het en dus scheuren de NSB-ers in blinde woede het behang van de muur, scheuren de leren stoelen open en breken de vloer stuk. Een foto van de Koningin wordt versnipperd. Ze dreigen zelfs de boerderij in brand te steken. De pannen gooien ze van het dak en gaan dan met hooivorken de schuur in. Door in het graan te prikken vinden ze Bosma. Bloedend komt hij tevoorschijn uit zijn schuilplaats. De kinderen mogen kort afscheid nemen van hun vader. Een kus, dat is alles. ‘We mochten geen woord zeggen’ aldus zijn zoon Bindert. Berend Klaas Bosma wordt op 8 april, nog geen maand voor de bevrijding, met een groep van negen andere verzetsstrijders hier in het Evertsbos gefusilleerd. Hun lijken worden in een kuil geworpen. Bosma is 45 jaar oud, laat een vrouw van 38 en vier kinderen na in de leeftijd van 16, 14, 12 en 8 jaar. Na de bevrijding is hij herbegraven op het kerkhof in Nieuwolda. Hij gaf zijn leven voor velen, laten velen hem gedenken die hem zeer na aan het hart lagen…..

Anloo, 4 mei 2017.