Een memorabele lentewandeling met Historisch Gasteren
De onvoorziene samenkomst met een groep wandelaars uit Anloo, bij de markesteen bij het Anlooër Diepje, leverde een historische gebeurtenis op. Volmachten van de boermarken van Gasteren en Anloo legden na inspectie van de plek van de markesteen een geschil uit 1565 over de markegrens bij. Het was het verrassende hoogtepunt van de lentewandeling van de werkgroep Historisch Gasteren die op zondag 4 mei werd gehouden.
Wellicht was de datum niet zo gelukkig gekozen, maar op dezelfde dag twee lentewandelingen organiseren door twee historische verenigingen bleek nog niet zo eenvoudig. Maar met een opkomst van zo’n twintig dorpsgenoten uit Gasteren was de organisatie meer dan tevreden.
De wandeling voerde vanaf het dorpshuis langs de voormalige ‘zetstee’ (het huidige sportveld), door de heide, over het Meijeringsbargie (waar Janny van Rhee in haar jeugd bij sneeuw op een juten aardappelzak naar beneden sjeesde), langs de plek waar ooit de ‘hutstee’ van Komduur heeft gestaan en langs het Meestersbosje, waar meester Molema de jonge Harm Reinders met een stuiver beloonde voor kikkers voor in zijn poel in het bosje, terwijl Harm die kikkers daar zelf gevangen had. Daarna ging het richting Anloo over de Loefvledders naar de markesteen in het Anlooër Diepje.
Onderwijl werd regelmatig stilgestaan bij de vele historische plekjes op de route, waar Herman Roepman veelvuldig tekst, beeld en uitleg gaf, en ook Roelof Bonder en Janny van Rhee verhalen vertelden. Zo vertelde Janny over de vondst in 1937 van een prehistorische kokerbijl op het land van haar opa in de Loefvledders.
Grensconflict
Op de zandweg iets voorbij het Anlooër Diepje troffen onze wandelaars zo’n twintig andere wandelaars die vanuit Anloo een ‘Schnatgang’ (een inspectie van de markegrenzen) langs een aantal markegrenstekens hadden gemaakt. Bij de markesteen nabij het bruggetje over het Anlooër Diepje werd door beide groepen uitgebreid stilgestaan. Daar vertelde Herman dat er in 1565, bijna 500 jaar geleden, een conflict bestond tussen de marken van Gasteren en Anloo. De volmachten van Anloo beschuldigden de markegenoten van Gasteren van het met beesten, schaepen, peerden end zwinen overschrijden van de markegrens. Dat conflict moest eindelijk maar eens worden beslecht.
En tot ieders verrassing verschenen plots vier volmachten, twee van de marke van Gasteren en twee van die van Anloo, elk met de eigen dorpsvlag, en in kleding uit die tijd. Lag de markesteen nu wel op zijn goede plek, was de vraag? Na een uitvoerige inspectie van de vier volmachten kwam men overeen, dat de steen precies op de grens van beide marken lag, waarna de boerhoorn werd geblazen en op de herbevestiging van de vrede uiteraard door de volmachten een boer’n bitter naar middeleeuws recept werd gedronken.
Na de bezegeling van de vrede, deelden de markegenoten uit beide dorpen in de feestvreugde met ook een boer’nbittertje en heerlijke hapjes.
Hiermee was de Schnatgang voor de groep uit Anloo ten einde. Maar de groep uit Gasteren begon toen nog aan de tweede helft van de lentewandeling. Net weer op weg, voordat men een bosje in zou lopen, vertelde Herman dat de rand van het bos een deel van de markegrens tussen Gasteren en Anloo vormde. Deze grens loopt zo goed als lijnrecht vanaf de markesteen, langs de bosrand en langs ‘Halfweg-boompie’, richting de viermarkensteen aan de weg tussen Anloo en Anderen.
Kwelwaterputten
Op de weg terug liet Roelof nog twee kwelwaterputten zien, nu droog, maar vroeger van belang om het vee te drinken te geven, en toonde hij in een sloot plekken waar nog steeds kwelwater naar boven komt. Via de Koningskuil en het Ruterveen, waar Roelof in zijn kindertijd nog geschaatst heeft, bereikten de wandelaars de Zandkampen waar de groep bij het ‘Spinneweb’ langzaamaan uit elkaar viel. Men had genoten van de wandeling, met belangstelling geluisterd naar de vele historische verhalen, gesproken met dorpsgenoten die men niet dagelijks tegenkomt en keerde opgelucht huiswaarts omdat de volmachten van beide boermarken zich over het grensconflict van zo’n 500 jaar geleden met elkaar hadden verzoend.