De Huiskamer gaat met John en Elly mee op reis naar de Molukken

Op 24 april bezochten 19 personen de Huiskamer. John van der Kaap was te gast om ons iets te vertellen over zijn twee reizen naar de Molukken. John heeft zelf geen concrete banden met de Molukken, maar door zijn  vrijwilligerswerk als webmaster en tevens donateur van de Molukse organisatie TitanE raakte hij geïnteresseerd en wilde hij de Molukken zelf wel eens bezoeken. TitanE is een vrijwilligersorganisatie, die zich ten doel stelt de armoede op de Molukken te bestrijden met aandacht voor duurzaam en sociaal ondernemerschap. John vroeg de penningmeester Bung Frans of hij wel eens met hem mee kon, met name naar Ambon en Banda. John wilde wel eens zien hoe en waar TitanE haar doelen realiseerde. Wel, dat kon, en in maart 2023 reisde hij  samen met Bung Frans naar Maluku. Een ouder iemand uit je eigen generatie spreek je aan met “Bung’.

John gaf ons eerst wat informatie over de geschiedenis van Indonesië en de Molukken. Indonesië is een heel groot land, dat bestaat uit heel veel eilanden. De breedte van Indonesië is twee keer de afstand van Amsterdam naar Moskou. In Indonesië is 86% van de bevolking Islamitisch, maar op de Molukken is 50% Protestants of Katholiek.

In 1942 werd Nederlands Indië bezet door de Japanners en op 15 augustus 1945 capituleerde Japan. Soekarno en Hatta riepen de Indonesische republiek uit. Na de “politionele acties”, de koloniale oorlog, vond op 27 december 1949 de soevereiniteitsoverdacht door Nederland plaats aan de Verenigde Staten van Indonesië. Op 25 april 1950 werd de RMS uitgeroepen, de Republic Maluku Salatan. Op 26 juli 1950 hief Nederland het KNIL op en hierdoor kwamen de Molukse KNIL-militairen in de problemen. Op 17 augustus 1950 werd de Republiek Indonesië uitgeroepen.

Er vonden 11 transporten van KNIL-militairen en hun gezinsleden plaats naar Nederland, maar bij aankomst kregen zij te horen dat zij niet langer meer in dienst van het leger waren. Wat een aankomst in een vreemd, koud land en dan ook nog geen baan te hebben. Ze werden ondergebracht in voormalige concentratiekampen, werkverschaffingskampen, enz. Hen was beloofd dat ze terug zouden keren en velen van hen hadden een ongeopende koffer klaar staan in de hoop op een terugkeer die uiteindelijk nooit zou komen.

De eerste reis naar de Molukken maakte John dus niet als toerist; hij verbleef in het huis van een bekende van Bung Frans. De Molukken zijn bekend om de specerijen kruidnagel, nootmuskaat en foelie. John kreeg een rondleiding door het bedrijf Kamboti en uitleg over het productieproces. Het bezoek aan Maluku was best enerverend. Alles was nieuw: het openbaar vervoer, de hitte, de tropische regenbuien, het geld, de ritten op scooters, het eten, (met als hoofdbestanddeel sago) de markten, de vriendelijke mensen met altijd als eerste vraag, waar kom je vandaan? John was de enige witte, maar voelde zich nooit gediscrimineerd. Hij voelde zich Selamat Datang: welkom.

Na deze eerste gedenkwaardige reis ging hij in oktober terug naar de Molukken samen met Elly; nu als toeristen in een groep van zeven. We zagen prachtige beelden van de schitterende natuur. Ze bezochten Ambon, Saparua en Banda. Ze bezochten allerlei interessante plekken, maar waren de enige toeristen. Ze hadden leuke contacten met Molukse families en zo hoorden we het een en ander over het leven daar. Bijvoorbeeld dat kleinkinderen vaak opgevoed worden door de grootouders, dat er veel respect is voor ouderen, dat familie de plicht heeft andere familieleden te helpen.  Elly  vertelde dat de arts die ze bezocht na een val zeer kundig was. Gelukkig was daar een arts, wat niet overal op de Molukken het geval is. We hoorden dat mensen op de Molukken niet zo zeer dood gaan aan gebrek aan voedsel, maar eerder door gebrek aan gezondheidszorg. Iedere vermelding van RMS (de Molukse Republiek) levert een gevangenisstraf op van vele jaren. Alles wordt gebruikt op de Molukken. Sago is een belangrijk voedingsmiddel en zit in het binnenste van de stam van een boom; de bladeren worden gedroogd en dienen als dakbedekking en de nerven verstevigen het plafond. Niets gaat verloren.

Het was een leuke,  leerzame ochtend met de presentatie van John en de verhalen van hem en Elly. Ze hadden ook allerlei Molukse lekkernijen meegebracht en bij het tweede kopje koffie konden we die allemaal proeven. De kenarinoten en de verschillende snoepjes, vaak op basis van sago, waren lekker en vielen prima in de smaak.

 

 

 

De volgende Huiskamerbijeenkomst is op 8 mei van 10.00-12.00 uur in de Gasterije en dan is het tijd voor Jeu de Boules.