Kenmerken
Het Balloërveld is het grootste heideveld van Noord-Drenthe (meer 350 ha); het ligt tussen de oostelijke en westelijke hoofdaders van de Drentsche Aa. Aan de westzijde zijn dit het Smalbroekerloopje en de Looner Aa, aan de oostzijde het Rolder- en het Gastersche Diep. Het Balloërveld is eigenlijk een verhoogde ‘zandvlakte’, begroeid met heide, tussen deze twee beekdalen. Het middengedeelte ligt hoger, en naar de zijkanten loopt het terrein af. Dit bepaalt in sterke mate de aard van de begroeiing, vooral de lager gelegen vochtige heidegebieden aan de noordoost- en zuidwestzijde. Uit het rijkelijk aanwezige kwelwater ontspringt hier een aantal kleine zijbeekjes die in de westelijke en oostelijke stromen van de Drentsche Aa uitmonden.
Militair oefenterrein
Tot voor kort was het gebied eigendom van het ministerie van Defensie, dat het jarenlang heeft gebruikt als militair oefenterrein. Dit is op verschillende plaatsen in het gebied goed terug te zien in de lange brede ‘zandwegen’ die o.a. aangelegd zijn door de tankoefeningen; ook zijn er nog verschillende tankgrachten, loopgraven en andere restanten van militaire hindernissen zichtbaar. Opvallend in het landschap waren tot voor kort ook de vele kleine bosjes die dienst deden als ‘schuilplek’ voor de militaire oefeningen en waar dankbaar gebruikt van werd gemaakt door de vele vogelsoorten die in het gebied voorkomen. Recentelijk (2012) is het gebied overgegaan in eigendom van Staatbosbeheer en wordt het gebied ingrijpend veranderd door het kappen van veel van de genoemde bosjes en herinrichting van het gebied met aanpassingen van paden en het aanleggen van parkeervoorzieningen aan de noordoost zijde (langs de weg Gasteren – Loon).
Flora en fauna
Het veld is door haar variatie in hoge en lage delen en door de verschillende begroeiing en grondstructuren onvoorstelbaar rijk aan zeldzame dieren- en plantensoorten. Wat dacht u van vlinders als gentiaanblauwtje, eikenpage en kommavlinder en vogels als tapuit, roodborsttapuit, boompieper, smelleken, blauwe en bruine kiekedief. Er komen planten voor als: klokjesgentiaan, beenbreek, bochtige smele, valkruid, klein warkruid, wilde tijm, gevlekte orchis en diverse zeggesoorten. Ook de ‘vleesetende’ zonnedauw is er te vinden.
Schaapskudde
Sterk in het oog springend en heel belangrijk voor het dagelijkse onderhoud van de heide is natuurlijk de schaapskudde van de ‘Herders van Balloo’, Albert Koopman en Marianne Duinkerken. Zij trekken elke dag met een grote kudde over het Balloërveld en zorgen ervoor dat de vergrassing wordt ingedamd en dat de heide kort wordt gehouden.
In de zomer van 2011 werden zij getroffen door een brand die de schaapskooi verwoestte. In juni 2013 is begonnen met de wederopbouw en hebben zij toestemming van de gemeente Aa en Hunze gekregen om een woonhuis te bouwen naast de schaapskooi. In oktober 2013 is deze nieuwe schaapskooi weer in gebruik genomen.
Naast de kudde verzorgen de herders diverse activiteiten (ook educatieve) om de kudde onder de aandacht te brengen van het publiek.
Zie ook: Herinrichting Ballooerveld
Bronnen:
- Website Nationaal Park Drentsche Aa (NBEL)
- Boek: Ballooerveld Inrichtings- en Beheerplan
- Wikipedia
Herinrichting
Staatsbosbeheer heeft in samenspraak met het Nationaal Beek- en Esdorpen Landschap Drentsche Aa (NBEL) en met bewoners van de dorpen rondom het gebied een beleidsplan opgesteld voor de herinrichting en het beheer van dit heidegebied. Een van de doelen die Staatsbosbeheer heeft gesteld in dit beleidsplan is ‘de grote stille heide’ ook in het Drensche Aa gebied beter zichtbaar en beleefbaar te maken voor bezoekers. Een van de elementen van het plan is ook om het natte graslandgebied ten noordoosten van de weg Gasteren – Loon (richting Taarloo) weer een onderdeel uit te laten maken van het Balloërveld.
Een opvallend en door de fietsers zeer gewaardeerd onderdeel van het veld is een fietspad (schelpen/grind) midden over het Balloërveld, lopend van de weg Gasteren – Loon richting de schaapskooi aan de zuidzijde. Ook is er een zijtak van dit pad richting de Anderense kant van het Balloërveld. Op de zondagmiddag kan het hier zeer druk zijn met fietsers en wandelaars. Voor de echte genieters is er echter niets mooiers dan een fietstochtje over het veld op een mooie doordeweekse zomeravond en de zon in een prachtige rode gloed te zien ondergaan richting Assen.
Cultuurhistorische sporen
Er zijn ontelbaar veel cultuurhistorische sporen in dit gebied. Het markante is vooral dat de herkomst hiervan, gezien door de eeuwen heen, zeer gevarieerd is. Er zijn Celtic Fields, grafheuvels, een pingoruïne, karrensporen van de handelsroute Coevorden – Groningen, maar ook tankgrachten uit het recente verleden als militair oefenterrein. Ook zijn er nog diverse restanten zichtbaar van bewoning en agrarisch gebruik van het gebied, zowel wat betreft landbouw als veeteelt. De centrale doelstelling van Staatsbosbeheer, zoals beschreven in het beheersplan, is het recreatieve en educatieve gebruik van het Balloërveld te versterken en vooral de beleving van de ecologische en historische kenmerken van het gebied veel meer aandacht te geven.